این جا همه چی بروزه

شاید تا پیش از برگزاری نمایشگاه CES، چیز زیادی از تایزن (Tizen) نشنیده بودید. اما شرکتی که در پشت پرده، از سیستم‌عامل تایزن حمایت می‌کند، یکی از شناخته‌شده‌ترین کمپانی‌های بازار فناوری محسوب می‌شود: سامسونگ. این محصول، حالا با سرعت هرچه تمام مورد حمایت بازیگران مطرح دنیای تکنولوژی، مانند اینتل، اسپرینت نکستل و NTT Docomo (بزرگترین اپراتور تلفن‌همراه ژاپن) قرار گرفته است. اما چرا وجود سیستم‌عاملی مانند تایزن ضروری است؟ و تایزن چگونه پیش خواهد رفت؟

تایزن، مسیر خود را از پروژه‌هایی چون MeeGo، محصول به تاریخ پیوسته نوکیا و ایتنل، جداکرده و حالا تحت کنترل مستقیم سامسونگ و اینتل است. هر دو شرکت، به روند توسعه سیستم‌عاملی چشم دوخته‌اند که قرار است متن‌بازتر و شخصی‌تر از اندروید باشد.

تایزن، حالا به عکس‌العملی در مقابل نفوذ و سلطه بی‌چون‌و‌چرای اندروید تبدیل شده است. سیستم‌عاملی برپایه لینوکس و سازگار با HTML ۵ که به اپراتورها فرصت می‌دهد، سرویس‌های خود را راحت‌تر به کاربران ارائه نموده و طلسم گوگل را بشکنند. سیستم‌عاملی که تولیدکنندگان را از وابستگی فزاینده به اندروید می‌رهاند و احتمالاً اینتل را وارد بازی چیپ‌های بی‌سیم خواهد کرد.

نام Tizen در چند ماه آینده بیشتر به گوش خواهد رسید و حالا با تأیید NTT Docomo، تلفن‌های همراه با این سیستم‌عامل، پیش از به پایان رسیدن سال میلادی جدید، در فروشگاه‌های مختلف خودنمایی خواهند کرد و البته سامسونگ نیز قبلاً به این مسأله اشاره کرده بود. به نظر می‌رسد، اولین دستگاه‌های میزبان تایزن، نیمه دوم سال میلادی عرضه خواهند شد.

پس از عرضه، تایزن با مسائلی روبرو خواهد شد که هر سیستم‌عامل جدید، پیش از عرضه با آن‌ها دست به گریبان است، از دسترسی توسعه‌دهندگان به آن تا تلاش برای جلب توجه در بازار‌های شلوغ تلفن‌همراه. بازار شلــــوغی کــــه تا پایان امســـــال شلوغ‌تر نیــــــز خواهـــــــد شد. مایکروسافت، ویندوزفون را قدرتمندتر خــــــواهد کرد و ریم که سیستم‌عامل بلک‌بری ۱۰ را منتشر کرده, آن را با گوشی‌های جدید خود عرضه خواهد کرد. اوبونتو و موزیلا نیز به زودی خواهند رسید.

اما تایزن، برگ برنده‌ قدرتمندی دارد: بازاریابی و تخصص فنی سامسونگ. امکانی که باعث شده، گوشی‌های هوشمند این شرکت، به یکی از جهانی‌ترین پدیده‌های تکنولوژی سال‌های اخیر تبدیل شوند.

سدی در مقابل اندروید

تایزن، سطحی از شخصی‌سازی را به کاربرانش ارائه می‌دهد که اندروید در عرضه آن ناتوان است. وقتی یک فروشنده یا اپراتور قصد فروش محصولات اندرویدی را داشته باشد، باید «توافقنامه امتناع از اِعمال تغییر در اندروید» را امضاء کند.

در مقابل این موضع‌گیری گوگل، تایزن، بسیار انعطاف‌پذیرتر عمل می‌کند. علی‌الخصوص برای اپراتورها. آنها، تایزن را بستری می‌بینند که از طریق آن، در کنار عرضه محصولات و خدمات خود، می‌توانند از مستحکم بودن رابطه خود با شرکاء اطمینان حاصل کنند و برای مثال، به جای استفاده از سرویس‌های گوگل، از خدمات NTT Docomo بهره‌ می‌گیرند.

کیوهیتو ناگاتا (Kiyohito Nagata)، مدیر اجرایی بازاریابی استراتژیکNTT و عضو انجمن تایزن می‌گوید:

اگر ما تبدیل به یک «کانال» بشویم، کاهش درآمدهایمان همچنان ادامه خواهد یافت.

مقصود ناگاتا از «کانال»، عملکردی است که در آن اپراتورها تبدیل به بستری ساده برای اتصال کاربران به اینترنت و عرضه اپلیکیشن‌های سایر شرکت‌ها (مثلاً گوگل) می‌شوند.

به همین دلیل، برخی از تولیدکنندگان تلفن‌همراه، به تایزن به عنوان سدی در مقابل اندروید نگاه می‌کنند که به کمک آن، به جای رقابت رو در رو با اندروید و موتورولا موبیلیتی، به صورت غیرمستقیم به جنگ گوگل می‌روند.

سامسونگ نیز به نوبه خود، عقیده دارد که تایزن، به این شرکت در تنوع بخشیدن به سیستم‌عامل‌ها و مستقل کردن خود از وابستگی شدید به اندروید کمک می‌کند، نه اینکه بخواهد اندروید را به طور کامل کنار بگذارد.

کوین پکینگهام (Kevin Packingham)، مدیر ارشد محصولات سامسونگ در ایالات متحده در این باره چنین می‌گوید:

گوگل شریک خوبی برای ما است.

به زبان ساده، سامسونگ، همچنان در ادامه همکاری خود با گوگل مصمم است.

چرا مصمم نباشد؟ مدتی پیش بود که سامسونگ، مانند بسیاری از شرکت‌های دیگر همچون HTC در تلاش بود تا در مقابل توفان اندروید، بخش تلفن‌همراه خود را زنده نگه‌دارد. اما در دو سال اخیر، سامسونگ با یک تجدید نظر در شیوه راهبری و مدیریت خود، اندروید را پذیرفت و تلفن‌ها و تبلت‌های سری گالکسی خود را به جهان معرفی کرد.

تاریخچه‌ یک ناکامی

با توجه به تاریخچه سیستم‌عامل‌های ریز و درشت شکست خورده، سامسونگ نیز ممکن است در میدان تایزن شکست بخورد.

بنیاد LiMo (به معنی Linux Mobile)، در ســــال ۲۰۰۷، یک سال پیـــش از عــــرضه اولیـــن تلفــــن اندرویدی گوگل و T-Mobile آمریکا، تأسیس شد. LiMo، با تلاش برای تولید یک سیستم‌عامل متن‌باز مبتنی بر لینوکس، به سرعت جای خود را در دل بزرگانی چون سامسونگ و ودافون باز کرد. با پیوستن شرکت‌هایی مثل ورایزون و SK Telekom به حامیان لی‌مو، اینگونه به نظر می‌رسید که این سیستم‌عامل، با فاصله زیادی از اندروید پیش افتاده است.

اما با رونق گرفتن اندروید، لی‌مو به پروژ‌ه‌ای خام تبدیل شد که بیش از آنکه پیشرفتی داشته باشد، طرفدار جمع کرده است. سال ۲۰۱۱ بود که اولین نسخه سیستم‌عامل لی‌مو منتشر شد. اما دیگر دیر شده بود و لی‌مو از قافله عقب‌مانده بود. در آن زمان اغلب شرکاء و حامیان لی‌مو، خود را متعهد به پشتیبانی از اندروید می‌دانستند. در اواخر همان سال، پروژه لی‌مو کنسل شد.

نوکیا و اینتل نیز به صورت مستقل بر روی پلت‌فرم‌های مبتنی بر لینوکس کار می‌کردند که به ترتیب Meamo و Moblin نامیده می‌شدند. در سال ۲۰۰۷، آن‌ها تصمیم گرفتند که این دو پلت‌فرم را در پروژه‌ جدیدی به نام MeeGo با یکدیگر ادغام کنند. اما تغییر و تحولات انجام شده در مایکروسافت باعث شد که در سال ۲۰۱۱، مدیر اجرایی مایکروسافت، استفان الوپ، مدیرعامل نوکیا بشود. در نتیجه نوکیا، پروژه می‌گو را به نفع مایکروسافت و در حمایت از پلت‌فرم رو به رشد آن (ویندوزفون)، رها نمود.

پس از منتفی شدن پروژه می‌گو، اینتل، تنها ماند. اما از آنجا که پتانسیل این دست پروژه‌ها را می‌شناخت، به سمت عضو قدیمی انجمن لی‌مو، سامسونگ متمایل شد. سامسونگ نیز، با نمایش موفقیت سیستم‌عامل «بادا» در بازار، توانایی خود را در توسعه پلت‌فرم‌های جدید به همه ثابت کرده بود. به این ترتیب، تا پایان سال ۲۰۱۱، انجمن تایزن شکل گرفته و جایگزین پروژه لی‌مو شد.

عبرت از اشتباهات گذشته

تیم تایزن، به واسطه آگاهی از اشتباهات پروژه‌های قبل، سریع‌تر از گذشته به حرکت خود ادامه می‌دهد. در پروژه تایزن، به جای به کارگیری یک تیم مستقل، عملیات توسعه و پیاده‌سازی، زیر نظر گروهی از کارمندان سامسونگ و اینتل به پیش می‌رود.

انجمن تایزن، متشکل از افرادی است که علاوه بر کدنویسی، راهکارهای تازه‌ای پیشنهاد می‌کنند. اما توسعه و راهبری کلی، تحت نظر و هدایت این دو شرکت انجام می‌گیرد.

اینتل و سامسونگ با بزرگ بودن تیم راهبری پروژه اصلاً مشکل ندارند. الیوت گارباس (Elliot Garbus)، معاون گروه نرم‌افزار و سرویس اینتل و عضو هیأت مدیره انجمن تایزن می‌گوید:

گاهی اوقات، کوچک‌سازی می‌تواند باعث نابودی شود.

سامسونگ و اینتل، بر اساس صداقت در این پروژه فعالیت می‌کنند. با این حال اینتل مراقب است تا سامسونگ تکنولوژی‌ها و دست‌آوردهای این پروژه را بدون هماهنگی و در مقابل پول به سایر تولیدکنندگان نفروشد. در مقابل، سامسونگ در تلاش است تا از سازگاری سیستم‌عامل جدید با همه چیپ‌ها مطمئن باشد.

اینتل امیدوار است، تایزن، روح تازه‌ای در کالبد تجارت نوپای چیپ‌های موبایل این شرکت بدمد. اگرچه، اینتل، موفق به بستن قراردادهایی با تولیدکنندگان شده، اما این قراردادها فعلاً محدود هستند.

گارباس می‌گوید:

پلت‌فرم جدید، فرصت‌های جدید خلق می‌کند.

با توجه به معضلات توسعه اپلیکیشن، گروه تایزن، بر روی HTML ۵ تمرکز کرده است. هرچند که مسأله توسعه و ساخت اپلیکیشن‌های بومی (Native)، در مورد نرم‌افزارهای پیچیده مدنظر قرار گرفته شده است.

اینکه چه زمانی، کاربران گوشی‌های تایزنی را در فروشگاه‌ها خواهند دید، همچنان نامعلوم است. اسپرینت خود را متعهد به عرضه و فروش تلفن‌های تایزنی می‌داند. اما بنا به عقیده رایان سالیوان (Ryan Sullivan)، مدیر توسعه دستگاه‌های قابل‌حمل اسپرینت، تایزن فعلاً در اوایل راه است.

NTT هم در مورد جایگاه تایزن حرف‌هایی به میان آورده است. بنا به گفته‌های ناگاتا، گوشی‌های اندرویدی همچنان به عنوان گزینه High-End باقی خواهند ماند و گوشی‌های تایزن به عنوان Low-End برای آندسته از کاربرانی که قصد ورود به دنیای گوشی‌های هوشمند را دارند عرضه خواهد شد. در‌واقع ناگاتا به صورت غیر مستقیم به فرصت ایجاد تجارتی جدید به کمک تایزن اشاره کرده است. به عقیده او:

ما فرزندان آینده را می‌سازیم.